“Psikodrama gerçeğin dramatizasyonla yeniden keşfedilmesidir.”
J.L.Moreno
Psikodrama; temelleri J.L.Moreno tarafından atılan felsefe, kuram ve teknikler bütünüdür. Grekçe Psyche (ruh) ve drama (eylem) sözcüklerinden gelmektedir.
Moreno’ya göre psikodrama, insan varlığını ya da durumun gerçeğini dramatik yöntemlerle araştıran bir bilim dalıdır.
Psikodrama başka bir tanımla; bir tür dramatizasyon yani spontan tiyatrodan yararlanılarak gerçekleştirilen bir ruhsal gelişim ve tedavi yaklaşımıdır.
Psikodrama’da her şey mümkündür. Bireyler, psikodrama sahnesine geçmiş de yaşadıkları olayları getirebilecekleri gibi geleceğe ilişkin hayallerini, rüyalarını da getirebilirler. Yani türü ne olursa olsun bir iç yaşantıyı psikodrama sahnesinde tekrar yaşama şansımız vardır. Söz konusu ‘’tekrar yaşama’’, geçmişteki bir olayın yeniden yaşanması şeklinde olabileceği gibi, geleceğe ilişkin bir hayalin provası şeklinde de olabilir. Psikodrama’da yaşanmış, şu anda yaşanmakta olan veya yaşanmamış her duygu sahnelenebilir. Üyeler düşünmekten çok hissetmeye ve eyleme yönlendirilir.
Yaşantıların psikodrama sahnesinde tekrarlanması, iyileştirici/tedavi edici işleve sahiptir. Moreno’ya göre ‘’İkinci kez yaşanan her gerçek, birinciden kurtuluştur.’’ Bir olay, ilk kez yaşanırken, bizi kontrolü altına alabilir; fakat biz bu olayı Psikodrama sahnesinde ikinci kez yaşarken kontrol bizdedir ve bu durumda biz onları kontrolümüz altına alırız. Böylece ikinci kez yaşanan her gerçek, birincinin verebileceği zarardan kurtuluşu sağlar.
Psikodrama Ne Sağlar?
- Psikodrama, bireye kendini rahatsız eden duyguları, düşünceleri ve yaşantıları keşfetme fırsatını sunar.
- Birey, grup üyelerinin yardımıyla hayatını gözden geçirerek, yaşantıları hakkında nasıl hissettiğini daha iyi kavrar ve ifade edebilir.
- Psikodrama, bireyi ilişkilerinde güçlendirirken aynı zamanda bunu eğlenceli bir hale getirebilir.
- Psikodrama grubu içinde birey kendisini başka hiç bir grupta olmadığı kadar korunaklı, ayrıcalıklı hisseder. Bu da onun patolojisini ortaya koyup irdeleyebileceği ve davranışlarını düzeltebileceği bir ortam sağlar.
- Bireyin bilinçaltını zorlayan dürtülerini, içgörü kazanımıyla yapıcı bir şekilde bilince dönüştürmesine yardımcı olur.
- Birey, psikodrama sahnesinde duyguların ifade etmeyi öğrenirken farkındalığı da gelişir.
- Psikodrama yöntemleri, duygusal çatışmaların netleştirilmesini, aynı zamanda duyguları yönetebilme becerisinin geliştirilmesini sağlar.
- Birey, bireysel yaşantılarının birçok boyutunu; spontanlık, yaratıcılık, drama, mizah, dans, beden hareketleri, fiziksel temas, sözsüz iletişim ve geniş bir rol repertuarı gibi araçların kullanımı ile yeniden keşfeder.
- Psikodrama, bireyin grup içerisinde tedavisidir. Kişi ‘yöneticinin’, ‘grubun’ ve ‘psikodrama’ ortamının yardımı ile grup içinde kendini bulur. Gruplar bireyin mikrokozmozudur. Birey gerçek hayatın küçük bir örneğini grubunda yaşar, farkına varır, düzeltir, değiştirir ve başkalarının değişimine yol açar.
- Psikodrama kişide empati gelişmesine sebep olur. Kendini başkalarının yerine koyabilmeyi öğrenir, taklitçi davranış yolu ve harekete dayalı öğrenme ile kendi kimliğine yeni davranış modelleri aktarır.
- Kişilerarası öğrenme gelişir ve ön yargısız olmayı öğrenir, üyeler birbirlerine ayna olarak ve karşılıklı umut aşılayarak birbirlerine katkı sağlar.
- Psikodrama, insanın yaratıcılığının ve spontanlığının sınırlarını yakalamasını ve ulaşılan bu noktada eylem ihtiyacını karşılamasını hedefler.
Psikodramanın Uygulama Alanları
Psikodrama grup psikoterapileri içinde belki de uygulama alanı en gelişmiş olan grup psikoterapisidir.
Bireysel psikodrama, endüstri psikolojisi, şirket hizmetleri ve iş dünyasında, eğitimde ve sınıfta, tiyatro ve sahnede psikodrama gibi çeşitli alanlarda kullanılabilir.
Merkezimizde, psikodrama bireysel terapi sürecinde kullanılabildiği gibi yaşantı ve tedavi gruplarında da kullanılmaktadır.